Η μοιρασιά των λαφύρων
Η μοιρασιά των τρωικών λαφύρων έγινε πριν από την επιστροφή των νικητών στην Ελλάδα και με τον καθιερωμένο τρόπο: Όλα τα κινητά πλούτη - σκλάβες, όπλα, κοσμήματα, σκεύη, υφαντά κτλ. συγκεντρώθηκαν στο στρατόπεδο και μοιράστηκαν με κλήρο στον κοινό στρατό. Πιο πριν όμως οι βασι-λιάδες είχαν ξεδιαλέξει και πάρει τα πιο πολύτιμα λάφυρα.
Και η οικογένεια του Πριάμου δεν μπορεί να ξεφύγει τη μοίρα των νικημένων. Η βασίλισσα Εκάβη, οι κόρες και οι νύφες της, αφού είδαν τους άντρες τους να σκοτώνονται, θα σκλαβωθούν, μόνο που δεν θα τις αφήσουν να πέσουν σε χέρια ταπεινών πολεμιστών. Έτσι η Κασσάνδρα παραδίδεται στον Αγαμέμνονα, η Ανδρομάχη, η γυναίκα του Έκτορα, στον Νεοπτόλεμο, άλλες σε άλλους.
Και ο Αχιλλέας όμως δεν μπορούσε να μην πάρει το μερίδιό του από τη λεία, και νεκρός που ήταν. Πριν ξεκινήσει ο νικητής στρατός πίσω για την πατρίδα του, η σκιά του ήρωα παρουσιάζεται πάνω από τον τύμβο του μέσα σε χρυσή πανοπλία και απειλεί να μην αφήσει τα καράβια να φύγουν, αν δεν δοθεί και σ’αυτόν ένα μερίδιο από τα λάφυρα, ανάλογο με τη μεγάλη του αρετή.
Ύστερα από πρόταση του Οδυσσέα οι Αχαιοί παίρνουν την απόφαση να θυσιάσουν στον τάφο του ήρωα την Πολυξένη, την όμορφη κόρη του Πριάμου, που το είχε βάλει στα πόδια μπροστά στον Αχιλλέα, όταν εκείνος, στην αρχή του πολέμου, σκότωσε τον αδελφό της, τον Τρωίλο. Η προσπάθεια του Αγαμέμνονα να ματαιώσει τη θυσία για το χατίρι της αδελφής της της Κασσάνδρας, που είναι τώρα σκλάβα και παλλακίδα του και τον ικετεύει να τη γλιτώσει, δεν φέρνει αποτέλεσμα.
Έτσι, μπροστά στο συγκεντρωμένο αχαϊκό στρατό, ο Νεοπτόλεμος παίρνει την Πολυξένη από το χέρι και την οδηγεί στην κορυφή του τύμβου του πατέρα του. Ακολουθούν μερικοί νέοι Αχαιοί για να συγκρατήσουν την κόρη την ώρα της θυσίας. Ο Νεοπτόλεμος προσφέρει χοές στον Αχιλλέα και τον καλεί να έρθει να πιει το αίμα της κόρης και έπειτα να αφήσει τον ελληνικό στρατό να ανοίξει πανιά για την πατρίδα. Όταν σέρνει το σπαθί και γνέφει στους νέους να πιάσουν την Πολυξένη εκείνη παρακαλεί να μη βάλει κανένας άντρας χέρι πάνω της. Είναι βασιλοπούλα και θέλει να πεθάνει σαν ελεύθερος άνθρωπος. Και όταν με διαταγή του Αγαμέμνονα οι νέοι αποτραβιούνται, η Πολυξένη ξεσκίζει τα ρούχα της ως τη μέση, γονατίζει και προσφέρει εκούσια το λαιμό της στη σφαγή. Μπροστά στη γενναία στάση της ούτε ο Νεοπτόλεμος μπορεί να μείνει ασυγκίνητος, είναι όμως υποχρεωμένος να τη θυσιάσει στον πατέρα του. Όταν της κόβει το λαιμό, εκείνη και την ώρα που πεθαίνει, φροντίζει να πέσει με ευπρέπεια, ώστε να μην αποκαλύψει από το κορμί της τίποτε από τα όσα δεν έπρεπε να δουν των αντρών τα μάτια.
Μια τέτοια διαγωγή μπροστά στο θάνατο είναι φυσικό να στρέψει απότομα την εχθρότητα του αχαϊκού στρατού για μία κόρη του Πριάμου, σε έντονα αισθήματα συμπάθειας. Όλοι βιάζονται να την τιμήσουν, όπως μπορούν, ρίχνοντας πάνω στο νεκρό κορμί της ό,τι είχαν πρόχειρο, ένα υφαντό, ένα κόσμημα ακόμα και φύλλα από δέντρα μόνο, ενώ άλλοι κουβαλούν κορμούς πεύκων για να την κάψουν.
Της Εκάβης ο τάφος βρισκόταν στη Θρακική Χερσόνησο, απέναντι από την Τρωάδα, και λεγόταν Κυνός σήμα ( τάφος της σκύλας ), γιατί η βασίλισσα της Τροίας είχε, πριν πεθάνει, μεταμορφωθεί σε σκύλα . Στη Χερσόνησο την είχε λέει πάρει μαζί του ο Έλενος, ο μόνος από τους γιους της που είχε απομείνει ζωντανός και την είχε θάψει εκεί. Μόλις ύστερα από τη μεταμόρφωσή της πέθανε. Άλλοι την ήθελαν να παραδίδεται σκλάβα στον Οδυσσέα.
Ιω. Κακριδή, Ελληνική Μυθολογία, τομ. 5, Αθήνα, 1986 |
